به گزارش “راهبرد انرژی“، آسیای مرکزی در حال تبدیل شدن به اولویت جدید ایران است. به همین دلیل، تهران در تلاش است تا با توسعه پروژه های هیدروکربنی و گسترش مسیرهای تجاری، جایگاه خود را در جهان تقویت کند. موقعیت ژئوپلیتیک آسیای مرکزی چشم انداز وسیعی را برای توسعه پروژه های حمل و نقل و لجستیک ایران باز می کند. این به دلیل نیاز به مسیرهای جایگزین در شرایط تحریم های بین المللی و دسترسی محدود به بازارهای جهانی است. کریدورهایی که آسیای مرکزی را به ایران متصل می کند می تواند دسترسی سریعتر و مقرون به صرفه تری به دریای سیاه و مدیترانه ایجاد کند.
بنابراین کریدور حملونقل بینالمللی شمال-جنوب که ایران را از طریق آسیای مرکزی به روسیه و هند متصل میکند، زمان و هزینهها را در مقایسه با مسیرهای دریایی سنتی کاهش میدهد و تعامل تهران با کشورهای آسیای مرکزی را تقویت میکند. مشارکت در توسعه این کریدور جایگاه ایران را در منطقه تقویت می کند و آن را به یک بازیگر مهم ترانزیتی تبدیل می کند.
ذخایر نفت و گاز طبیعی در کشورهای آسیای مرکزی چشم اندازهای قابل توجهی برای همکاری فراهم می کند. قزاقستان و ترکمنستان به طور فعال هیدروکربن های خود را به بازارهای جهانی صادر می کنند و ایران آنها را به عنوان شریک تولید و قطب ترانزیت این منابع می خواهد.
ترکمنستان یکی از کشورهای همسایه است و همسایگان همیشه در اولویت سیاست خارجی ایران هستند. ترکمنستان تقریباً تنها کشور همسایه ایران است که هیچ گونه تهدید امنیتی ندارد. همکاری های ژئواکونومیک متقابل قابل توجهی در زمینه های انرژی، حمل و نقل و تجارت وجود دارد. همه اینها ترکمنستان را به یک مقصد بسیار مهم تبدیل می کند. ترکمنستان از دیرباز یکی از شرکای اصلی تجاری ایران بوده است، اما به دلایل مختلف این تعداد کاهش یافته است.
ایران هیچ تناقض تاریخی و مذهبی با کشورهای آسیای مرکزی ندارد که به آن اجازه می دهد روابط قابل پیش بینی ایجاد کند. تعامل تهران با عشق آباد به منظور پیشرفت در حل مساله افغانستان است. ایران می خواهد از ترانزیت و تجارت از طریق افغانستان تحت حاکمیت طالبان بهره مند شود.
رقابت برای دسترسی به بازارها و کریدورهای حمل و نقل در منطقه همچنان بالاست. بی ثباتی سیاسی و درگیریهای داخلی در برخی از کشورهای آسیای مرکزی تهدیدی برای پروژه های بلندمدت است. مشکل اصلی همچنان تحریمهاست که بر توانایی ایران برای جذب سرمایهگذاری برای اجرای پروژههای زیرساختی بزرگ تأثیر میگذارد.